«یبوست» یکی از مشکلاتی است که بسیاری را درگیر خود کرده و آنها را رنج می‌دهد و تحقیقات نشان می‌دهد که امروزه به دلیل مصرف غذاهای چرب و حاضری و مصرف نکردن میوه و سبزیجات به اندازه کافی، به یکی از شایع‌ترین مشکلات افراد تبدیل شده است.

پزشک عمومی دراین‌باره می‌گوید: معمولا یبوست به اجابت مزاج دشوار، نامنظم یا به ظاهر ناکامل اطلاق می‌شود که به دلیل طیف وسیع اجابت مزاج طبیعی، تعریف دقیق یبوست دشوار است.

اکثر افراد حداقل ? مرتبه اجابت مزاج در هفته را دارند ولی با این حال دفعات اجابت مزاج به تنهایی معیار کافی برای تشخیص نبوده و بسیاری با توجه به طبیعی بیان کردن تعداد دفعات اجابت مزاج از مدفوع سفت، زور زدن بیش از حد، دفع ناکامل و احساس پری در قسمت تحتانی شکم شکایت می‌کنند.

«شکل و قوام مدفوع با زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش و همچنین با فاصله زمانی از اجابت مزاج قبلی مرتبط است» در صورت عبور آهسته مواد از روده، مدفوع سفت و گلوله‌ای تشکیل می‌شود، در حالی‌که مدفوع شل و روان با گذر سریع مواد از روده همراه است و این در حالی است که دفع مدفوع سفت دشوارتر از مدفوع حجیم است.

چگونه دچار یبوست می‌شوید

<\/h3>

آمارها نشان می‌دهند برخی از بزرگسالان و اطفال به دلیل کار فشرده یا سرگرمی دیگر؛ به احساس اجابت مزاج پاسخ مناسب نمی‌دهند،‌ این خود یکی از دلایل مهم یبوست به شمار می‌رود، گفتنی است عوامل اجتماعی و روانی نیز در این امر مهم است و انتظارات افراد در این خصوص، دخیل‌اند.

بطور کلی یبوست یا بصورت مزمن دیده می‌شود یا اخیرا ایجاد شده است، که عواملی که موجب بروز یبوست مزمن هستند، عبارتند از: مصرف ناکافی فیبر غذایی یا اختلالات حرکتی روده بزرگ و افزایش زمان گذر مواد از روده بزرگ، کارکرد مقعد و قسمت انتهایی روده بزرگ که ناشی از اختلال عصبی، معدی، روده‌ای، مصرف برخی از داروها یا بیماری‌های سیستمیک است که بر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند که از این موارد می‌توان به سندروم روده تحریک‌پذیر که با ارجحیت یبوست است، اشاره کرد.

برخی از داروها همانند داروهای ضدافسردگی، فشار خون و قلبی نیز بر یبوست تاثیر دارند، عنوان می‌کند: انسداد کاذب روده بزرگ که موجب عبور آهسته مواد از روده بزرگ می‌شود و اختلالات غدد درون‌ریز همانند کم‌کاری تیروئید، بارداری و افزایش کلسیم خون نیز از دلایل یبوست به شمار می‌روند.

اختلالات روانی (افسردگی)‌، بیماری‌های دستگاه عصبی همانند پارکینسون و ضایعه نخاعی، اختلالات تخلیه روده‌ای بزرگ و همچنین بیماری‌هایی که عضلات بدن را به صورت فراگیر درگیر می‌کنند نیز از دلایل یبوست محسوب می‌شوند.

در صورتی که یبوست بدون سابقه قبلی ایجاد شده باشد بایستی به مواردی همچون اسپاسم اسفنکتری ناحیه مقعد که به واسطه بواسیرهای دردناک یا شقاق ناحیه مقعد به وجود می‌آید و انسداد کولون به علت مواردی همچون تنگی، التهاب، عدم خون‌رسانی و سرطان، اشاره کرد. درمان

درمان یبوست متناسب با شناسایی آن است، نکته قابل توجه این است که آیا فرد دچار یبوست واقعی است یا خیر که در اکثر موارد علت‌های زمینه‌ای در بروز یبوست نقش نداشته و مصرف فیبر غذایی و نوشیدن مایعات و ورزش آن را برطرف می‌کند.

پیشگیری و رفع یبوست با مصرف آب و نوشیدنی‌هایی مانند آبمیوه و خودداری از مصرف مکرر فست‌فودها (غذاهای حاضری)‌ می‌توان از یبوست پیشگیری و حتی آن را رفع کرد.

می‌توان با قرار دادن میوه و سبزیجات حاوی فیبر بالا و کاهش استرس این عارضه را از بین برد.

بهتر است افراد در صورت بروز یبوست از مصرف داروها یا ملین‌های شیمیایی پرهیز کرده و از مواد ملین طبیعی همچون میوه‌جات تازه و خشک شده استفاده کنند و در صورت ادامه یبوست یا بروز عوارض،‌ با پزشک مشورت کنند.

منبع :نیچر

دکتر مهرداد حلوایی

متخصص فیزیولوژی جانوری